W dniu 2 maja w Warszawie, Krakowie, Poznaniu i Wrocławiu rozpocznie się happeningowa akcja Programu III Polskiego Radia i Gazety Wyborczej „Orzeł może”, która została objęta patronatem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego.
   

   Moją uwagę przykuł wizerunek orła, który jest umieszczony na oficjalnym plakacie reklamującym akcję. Pióra prawego skrzydła orła ułożone są na wzór znaku Vegeta tj. w kształcie kółka utworzonego z kciuka i palca wskazującego. Gest ten ma znaczenie pejoratywne. W Polsce i krajach anglosaskich oznacza, że wszystko jest dobrze, ale już w niektórych krajach Ameryki Południowej, Azji, Rosji jak również w Niemczech, Grecji, Turcji i Hiszpanii jest odczytywany, jako wulgarny i obraźliwy. Dlaczego organizatorzy zdecydowali się w ten sposób pokazać symbol Rzeczpospolitej Polskiej?  Przecież cel ich akcji jak to mówi dyrektor III Programu Radia Magdalena Jethon jest bardzo szczytny: „ Chcemy zachęcić rodaków do radosnego obchodzenia świąt i rocznic państwowych, będziemy przekonywać do okazywania naszego przywiązania do symboli narodowych.

 

    Jedną z atrakcji marszu, jaki ma odbyć się w Warszawie 2 maja będzie ogromny orzeł wykonany z białej czekolady. Ma on stanąć przed pałacem prezydenckim na Krakowskim Przedmieściu i być jak to wynika ze słów Magdaleny Jethon odsłonięty przez Prezydenta RP. „Mamy nadzieję, że pan Prezydent odsłoni tego pięknego orła”. Ku mojemu zdziwieniu na stronie internetowej III Programu PR zostało umieszczone zdjęcie tego właśnie orła z założonymi na głowie przeciwsłonecznymi różowymi okularami.

 

    Przecież Art.1 Ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych z 31 stycznia 1980 roku mówi: pkt1. Orzeł biały, biało-czerwone barwy, „Mazurek Dąbrowskiego” są symbolami Rzeczypospolitej Polskiej, 2. Otaczanie tych symboli czcią i szacunkiem jest prawem i obowiązkiem każdego obywatela.

 

Jak się to ma do przedstawianych powyżej faktów?

 

    W dniu 2 maja w samo południe mają być rozrzucone nad Warszawą, Krakowem, Poznaniem i Wrocławiem kolorowe ulotki promujące akcje -według Magdaleny Jethon -„zawierające żartobliwe, acz patriotyczne wierszyki”. Jakie to będą wierszyki możemy się tylko domyślać po tych, które już ujawniono:, „No i co wytrzeszczasz gały! To ja jestem orzeł biały” i „Polaku, nie bądź ponury. Rozwiń skrzydła! Dziób do góry!”

 

    Jestem więcej niż pewny, że na tych ulotkach nie znajdziemy wierszy poetów, dla których Orzeł Biały to polska świętość, to symbol pokoleń Polaków, którzy oddali swojej ojczyźnie to, co mieli najcenniejsze swoje własne życie.

 

    Chciałbym przytoczyć niektóre wersety z nadzieją, że organizatorzy akcji „Orzeł może” zdecydują się jednak umieścić je na swoich ulotkach.

Leć nasz orle, w górnym pędzie,
Sławie, Polsce, światu służ!
Kto przeżyje wolnym będzie
Kto umiera wolnym już

Jeszcze orzeł biały żyje,
Choć go czarny skubie,
Niech tylko i on wzrośnie
To się i odskubie
A tymczasem niech swe szpony
Zaostrza w cichości
Pomści on się za zagony
Wydarte własności.

Jak długo w sercu naszym,
Choć kropla polskiej krwi,
Jak długo w ręku naszym
Ognista szabla lśni

Stać będzie kraj nasz cały,
Stać będzie Piastów gród
Zwycięży Orzeł Biały
Zwycięży polski lud

O, wznieś się Orle Biały
O, Boże spraw ten cud:
Zwycięstwo polskiej sławy
Ogląda polski lud

    Moim zdaniem organizatorzy akcji „Orzeł może” pod pretekstem” okazywania przywiązania do symboli narodowych”, tak naprawdę pragną ściągnąć orła z piedestału na ziemię. Maria Konopnicka w wierszu „O Wrześni” pisała:

 

Wstał na gnieździe Orzeł biały,
Pióra mu się w blask rozwiały..
Gdzieś do Boga z skargą leci.

 

Celem tej akcji jest wyrzucenie orła z gniazda (naszej ojczyzny), ściągnięcie go ze sztandarów, pod którymi walczyły pokolenia Polaków, ośmieszenie i obdarcie z świętości, czci i szacunku. Orzeł biały nasz symbol narodowy 2 maja stanie się zwykłym happeningowym obiektem, przedmiotem żartów i zabawy.

 

    Moje przekonanie o słuszności tej tezy wynikają jeszcze z jednej przesłanki.

 

   Przeglądając obszerną listę celebrytów, którzy poparli tą akcję znalazłem jedno nazwisko, które szczególnie ostatnio utkwiło mi w pamięci. Jest to Maria Peszek autorka piosenki „Sorry Polsko”, którą pierwszy raz usłyszałem w okresie, kiedy w Polsce obchodzono „Dzień Żołnierzy Wyklętych”. Puszczano ją wtedy w „Trójce” wielokrotnie. Pozwolę sobie przytoczyć jej fragment:

 

gdyby była wojna…
po kanałach z karabinem
nie biegałabym
nie oddałabym ci Polsko
ani jednej kropli krwi
sorry Polsko

 

    Wtedy starałem się zrozumieć, dlaczego publiczna stacja radiowa, którą słucham wiele lat promuje piosenkę, która uwłacza pamięci bohaterom walczącym o wolna Polskę. Teraz, gdy zarówno „Trójka” jak i Maria Peszek promują akcję „Orzeł może” tylko utwierdza mnie to w słuszności moich stwierdzeń.
   

   Chciałbym jeszcze przytoczyć hymn „Hej Orle Biały”, którego słowa i muzykę napisał Ignacy Jan Paderewski.

 

Hej, Orle Biały, pierzchły dziejów mroki,
Leć dziś wspaniały, hen, na lot wysoki,
Nad pola chwały, nad niebios obłoki,
Ponad świat cały - wielki i szeroki.
Hej, Orle Biały, ongi tak zraniony,
Zbyt długo brzmiały pogrzebowe dzwony,
Rozpaczne szały i żałosne tony...
Wiedź nas na śmiały czyn nieustraszony!
Hej, na bój! Na bój! Gdzie wolności zorza!
Hej, na bój, na bój za polski brzeg morza!
Za Polskę wolną od tyrańskich tronów,
Za Polskę dawną. Piastów, Jagiellonów!
Hej, na bój, na bój! Taka wola Boża,
Hej, na bój! na Gdańsk i brzeg morza!
Za ziemię całą, tę rodzoną naszą,
Za wolność wszystkich, za naszą i waszą.

 

   Niech puentą mojego tekstu będą słowa Ignacego Jana Paderewskiego: „ Nad białoskrzydlnym, niezmazanym, nad najczcigodniejszym Ojczyzny symbolem kraczą kruki i wrony, chichocą obce a złowrogie puszczyki, urągają mu nawet swojskie, zacietrzewione orlęta”.

 

/dr Witold Zych, historyk sztuki/